Dlaczego dziąsła w ciąży krwawią? Czy to normalne?
Wiele kobiet nie wie, że zmiany hormonalne, zachodzące w ciąży, mają swoje konsekwencje również w jamie ustnej. Ale ciąża nie musi oznaczać problemów dentystycznych. Można się do niej przygotować, a następnie pozostawać pod opieką lekarza dentysty (o leczeniu zębów w ciąży TU) i higienistki stomatologicznej. Zapewni to nie tylko zdrowie jamy ustnej mamy, ale i zdrowie dziecka. Stany zapalne dziąseł mogą być bowiem jednym z czynników ryzyka porodu przedwczesnego i niskiej masy urodzeniowej dziecka.
Zapraszam do przeczytania wywiadu, którego udzieliła mi Pani Karolina Waksmundzka, dyplomowana higienistka stomatologiczna.
Karolina Waksmundzka – higienistka stomatologiczna z 10-letnim doświadczeniem. Specjalizuje się w edukowaniu dzieci i rodziców z zakresu profilaktyki. Współpracuje z ginekologami edukując kobiety w ciąży. Prowadziła szkolenia dla higienistek stomatologicznych we współpracy z periodontologiem. Od 2016 roku jest instruktorem iTOP (Individually Trained Oral Prophylaxis). Na co dzień zajmuje się indywidualną profilaktyką jamy ustnej dzieci i kobiet w ciąży w Specjalistycznym Centrum Stomatologii Dziecięcej Let’s DENT w Krakowie.
1. Dlaczego dziąsła w ciąży krwawią? Czy są bardziej podatne na stany zapalne?
KW: Kobieta w okresie ciąży jest szczególnie narażona na choroby dziąseł. Dziąsła mogą krwawić, być obrzęknięte i bolesne.
Są to objawy zapalenia dziąseł, którego główną przyczyną jest płytka nazębna. U kobiet w ciąży ze względu na zmiany hormonalne, dochodzi do wzmożonej odpowiedzi zapalnej na obecność czynników drażniących. Dodatkowo utrzymanie dobrej higieny jamy ustnej utrudniają nudności i wymioty.
Do gabinetu najczęściej zgłaszają się pacjentki z zaostrzonymi problemami dziąseł, które istniały przed ciążą, ale nie były wyleczone. W ciężkich przypadkach dochodzi do przerostu brodawki międzyzębowej i powstaje tzw. guz ciążowy. Takie pacjentki nie są wcześniej świadome istnienia problemu. Nie zwróciły uwagi na krwawienie dziąseł podczas mycia zębów i zgłaszają się do gabinetu dopiero, gdy stan zapalny jest zaawansowany. Często towarzyszy mu też nieprzyjemny zapach z ust.
Podczas ciąży ważne jest badanie dziąseł w gabinecie dentystycznym. Celem jest ustalenie czy dziąsło jest zdrowe i czy nie występują objawy zapalenia. Warto wdrożyć profilaktykę, by zapobiec nieodwracalnym skutkom. Nieleczone, przewlekłe zapalenie dziąseł prowadzi do choroby przyzębia, czyli: cofnięcia się dziąsła, zaniku kości, rozchwiania zębów, a nawet ich utraty.
2. Kiedy kobieta powinna zgłosić się na pierwsza wizytę do higienistki stomatologicznej? Jak przebiega taka wizyta?
KW: Kobieta w ciąży powinna być objęta opieką higienistki stomatologicznej przez cały okres trwania ciąży. Wizyty kontrolne warto planowac raz na trymestr, o ile dziąsła są zdrowe. Jeśli u pacjentki zdiagnozowano zapalenia dziąseł czy chorobę przyzębia, leczenie będzie wymagało systematycznych wizyt. W drugim trymestrze będzie ich conajmniej trzy.
W Let’s DENT profilaktykę dla kobiet w ciąży rozpoczynamy w pierwszym trymestrze od treningu higieny jamy ustnej metodą iTOP (Individually Trained Oral Prophylaxis). Polega ona m. in. na dobraniu rozmiaru szczoteczki międzyzębowej oraz treningu mycia zębów przy dziąśle, by doskonalić domową higienę jamy ustnej.
Pełną higienizację wykonujemy w drugim trymestrze. Pacjentka zgłasza się na wizytę z zaświadczeniem od lekarza ginekologa o braku przeciwwskazań do przeprowadzenia zabiegu. Kamień nazębny usuwamy ultradźwiękami. Każdy ząb dokładnie polerujemy, a szkliwo wzmacniamy specjalnymi preparatami.
Wizyty kontrolne zalecamy indywidualnie, do momentu osiągnięcia zdrowych dziąseł i dobrej higieny jamy ustnej. Na każdej wizycie kontrolnej określamy wskaźnik krwawienia, którego wynik zależy od ilości miejsc, w których utrzymuje się krwawienie i obrzęk. Następnie zęby doczyszczamy z kamienia znajdującego się pod obrzękniętym dziąsłem czy w kieszeniach przyzębnych.
Ważne jest też kontrolowanie rozmiarów szczoteczek międzyzębowych, używanych przez pacjentki. Wraz ze zmniejszeniem obrzęku, należy dobierać większy rozmiar szczoteczki niż ten, którego używały podczas dużego obrzęku dziąsła.
Pacjentki z chorobą przyzębia kierujemy do specjalisty periodontologa, u którego kontynuują leczenie specjalistyczne.
3. Jak powinna wyglądać codzienna higiena jamy ustnej kobiety w ciąży?
KW: Podstawą zapobiegania i leczenia choroby dziąseł jest zwalczanie miejscowej płytki nazębnej, szczególnie w tych rejonach zębów, które graniczą z dziąsłem.
Bolesność dziąseł sprzyja pogorszeniu higieny jamy ustnej. Dlatego ważny jest wybór szczoteczki z miękkim włosiem. Zapewni ona mycie delikatne, ale skuteczne. Niezbędna jest też szczoteczka jednopęczkowa z bardzo mała główką. Przydaje się do bardziej wymagających miejsc, a także, gdy myciu zębów od strony języka towarzyszy odruch wymiotny.
Ważne jest codzienne użycie szczoteczek międzyzębowych we właściwych rozmiarach. Przestrzenie są różne, dlatego higienistka stomatologiczna dobierze rozmiar szczoteczki do małych, i do tych większych przestrzeni.
Po incydencie wymiotów należy intensywnie przepłukać usta wodą i nie szczotkować zębów przez 40 minut.
4. Co może zrobić kobieta, która w przeszłości miała problem z dziąsłami, a teraz planuje ciążę i obawia się o ich kondycję?
KW: Przede wszystkim należy wytrwać w zaleceniach, które dotyczą domowej higieny. Zaleganie płytki nazębnej przy dziąśle spowoduje odnowienia się problemu w ciąży.
Kobieta planująca ciążę powinna zgłosić się na pełną higienizację. Jej dziąsła zostaną zbadane, a kamień nazębny usunięty. Higienistka sprawdzi też technikę mycia zębów oraz dobierze rozmiary szczoteczek międzyzębowych.
Jeśli przyszła mama jest pacjentką periodontologiczną, to powinna zgłaszać się również na regularne wizyty do specjalisty periodontologa.
Dziękuję za rozmowę!
