Mycie zębów dzieci to temat budzący emocje. Od kiedy zacząć? Jaka szczoteczka? Jaka pasta? Dlaczego dziecko nie może myć samo, zwłaszcza jak nie lubi mycia rodziców? I wreszcie – dlaczego pomimo mycia dziecko ma próchnicę?
W tym artykule przyjrzymy się błędom w myciu zębów. Zaszeregowałam je do trzech kategorii.
Oto one.
Żle dobrane akcesoria do mycia
1. Zbyt duża szczoteczka do zębów
Szczoteczkę należy dobierać stosownie do wieku dziecka. Mała główka umożliwia swobodne manewrowanie w jamie ustnej, co pozwala na dokładne umycie wszystkich powierzchni zębów. Będzie też dla dziecka przyjemniejsza w odbiorze.
2. Za twarda szczoteczka do zębów
Szczoteczka dla dzieci powinna być miękka. Płytka nazębna jest również miękka i łatwa do usunięcia podczas codziennego mycia zębów. Należy pamiętać, że błona śluzowa jamy ustnej dziecka jest delikatna i podatna na zranienia. Dlatego twarda szczoteczka może ją łatwo uszkodzić. Zbyt twarda szczoteczka będzie kłuć dziecko w dziąsła i prowadzić do oporu przed myciem zębów.
3. Brak nici dentystycznej
Około 4-5 roku życia dziecka szpary pomiędzy mlecznymi trzonowcami zamykają się. Samo szczotkowane nie wystarczy, aby oczyścić powierzchnie pomiędzy nimi. Konieczne jest użycie nitki dentystycznej. Początkowo przestrzenie te oczyszczają rodzice. Około 8-10 roku życia dziecko jest w stanie samo nitkować zęby. W momencie pojawienia się pierwszych stałych trzonowców (szóstek), oczyszczamy również przestrzenie pomiędzy nimi a piątkami mlecznymi. Nitkowanie zapobiega rozwojowi próchnicy na powierzchniach pomiędzy zębami.
4. Brak fluoru w paście do zębów
Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej rekomenduje pasty do zębów z fluorem od 6 miesiąca życia. Stosowanie past z fluorem, właściwa higiena (mycie zębów 2 razy dziennie) i dieta, to główne metody zapobiegania próchnicy u dzieci.
5. Niewłaściwe stężenie jonów fluoru w paście
Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej rekomenduje użycie past z fluorem o określonym stężeniu (TU). Nie zaleca się niższych stężeń ze względu na słabsze działanie przeciwpróchnicze.
Błędy w technice mycia zębów
6. Za krótki czas mycia
Większość osób uważa, że myje żeby dostatecznie długo. Jednak badania pokazują, że w rzeczywistości czas mycia jest często zbyt krótki. U dzieci rekomenduje się mycie zębów przez 2 minuty. Warto kontrolować czas np. za pomocą klepsydry.
7. Mycie zębów przy zwartych łukach
Każdy łuk zębowy należy myć osobno. Szczoteczkę do zębów umieszczamy pół na zębie, pół na dziąśle. Następnie wykonujemy małe kółeczka. Taka technika pozwoli na umycie powierzchni zębów przy dziąśle. W sytuacji gdy dziecko ma zwarte łuki zębowe, najczęściej będzie myć oba łuki naraz. Szczoteczka ułoży się pośrodku zwartych łuków, nie dochodząc do okolicy zębów sąsiadującej z dziąsłem. Niedoczyszczona okolica przydziąsłowa jest częstym miejscem wychodzenia próchnicy u dzieci.
8. Pomijanie niektórych zębów
Zdarza się, że dzieci (a także rodzice) zapominają o myciu ostatnich zębów.
9. Pomijanie niektórych powierzchni
Najczęstszym błędem jest brak mycia zębów bocznych od strony policzków. Dotyczy to zwłaszcza zębów trzonowych i najczęściej związane jest ze zbyt szerokim otwieraniem ust podczas mycia. Często brakuje też mycia zębów od strony języka i podniebienia. Należy pamiętać, że u dzieci karmionych w nocy (bez mycia zębów po karmieniu), powierzchnie wewnętrzne górnych zębów przednich leżą bezpośrednio na drodze przepływu pokarmu. Będą więc bardziej narażone na rozwój próchnicy. Nie wolno zapominać o ich codziennym, starannym myciu.
10. Zbyt szerokie otwarcie ust podczas mycia
Jeśli dziecko zbyt szeroko otwiera usta, trudno jest dostać się szczoteczką do powierzchni policzkowych zębów trzonowych. Należy więc poprosić dziecko o umiarkowane otwarcie ust do takiego momentu, kiedy mięśnie są jeszcze luźne i umożliwiają swobodne manewrowanie szczoteczką.
11. Używanie zbyt dużej siły podczas mycia
Aby efektywnie umyć zęby, potrzeba jest precyzja, a nie siła. Jeśli włosie szczoteczki wygina się na zewnątrz, prawdopodobnie nacisk wywierany podczas mycia jest za duży.
Inne
12. Nie doczyszczanie zębów po dziecku
Do ok. 8-10 roku życia rodzice doczyszczają zęby po dziecku. Do tego czasu dziecko nie ma dostatecznej sprawności manualnej, by mycie wykonać efektywnie.
13. Płukanie ust po myciu
Po myciu zębów, najlepiej wypluć pozostałości pasty i nie płukać ust wodą. Dzięki temu zwiększy się przeciwpróchnicowe działanie fluoru.
14. Odmierzanie zbyt dużych porcji pasty
Odmierzanie rekomendowanej przez Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej ilości pasty (TU) jest warunkiem jej efektywności i bezpieczeństwa. Tymczasem badania pokazują, że ok. 80 proc. rodziców nakłada zbyt dużą ilość pasty. Co gorsze, czasami pastę odmierzają same dzieci, pozostawione bez nadzoru rodziców.
15. Jedzenie po myciu wieczornym
Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej rekomenduje mycie zębów dwa razy dziennie, w tym wieczorne po kolacji. Nawyk zasypiania z pokarmem w ustach jest czynnikiem ryzyka rozwoju próchnicy wczesnego dzieciństwa. U dzieci z obecnym w jamie ustnej uzębieniem, Towarzystwo zaleca stopniowe ograniczanie karmienia piersią w nocy i przed drzemkami w sytuacji, gdy zęby nie są oczyszczane po karmieniu. Pełna treść stanowiska PTSD do przeczytania TU.
