Pierwsze zęby stałe-lakowanie
Pierwsze zęby stałe wyrzynają się ok. 5-8 roku życia dziecka (terminy wyrzynania zębów stałych TU). Najcześciej są nimi pierwsze stałe trzonowce (szóstki), które wyrzynają na końcu łuku zębowego, za zębami mlecznymi. Rodzice często biorą je za kolejne zęby mleczne. Należy pamiętać, że zęby świeżo wyrznięte nie są w pełni zmineralizowane i są bardziej podatne na rozwój próchnicy. Leżą daleko, na końcu łuku zębowego i są dla dzieci trudne do oczyszczania. Ponadto mają skomplikowaną budowę-głębokie bruzdy i dołki, co utrudnia ich efektywne oczyszczanie. Najlepszą metodą zabezpieczenia ich przed próchnicą (oprócz doskonałej higieny i właściwej diety) jest lakowanie bruzd. Najlepiej wykonać je do 6 miesięcy od wyrznięcia zęba, ale im szybciej tym lepiej (więcej o
lakowaniu TU).
Lakowanie bruzd nie jest jedyną metodą profesjonalnej profilaktyki próchnicy u dzieci. Lekarz dentysta może zaproponować również inne metody, w zależności od indywidualnych potrzeb dziecka. Każde dziecko powinno pozostawać pod opieką lekarza dentysty począwszy od ok. 1 roku życia i odbywać regularne wizyty profilaktyczne co 3-6 miesięcy (częstość wizyt ustala lekarz).
Pierwsze zęby stałe-MIH
Na pierwsze trzonowce trzeba też uważać z tego względu, że mogą być objęte zaburzeniem rozwojowym zwanym MIH.
MIH jest zaburzeniem budowy szkliwa. Oznacza to, że powstaje ono na etapie kształtowania się szkliwa, ok. 1-3 roku życia dziecka. Ma ono pochodzenie ogólnoustrojowe. Wciąż nie znamy wszystkich możliwych przyczyn powstawania tej nieprawidłowości. Mówi się o
Ma charakter hipomineralizasji czyli niedostatecznego uwapnienia szkliwa. Takie szkliwo jest (w ponad 70 proc. MIH) kruche, porowate, łatwo ulega uszkodzeniu podczas żucia. Powstają wtedy ubytki, które łatwo ulegają powikłaniu próchnicą i wtedy proces niszczenia zęba jest bardzo szybki. Manifestuje się jako białe, kremowe, żółte lub brązowe plamy na powierzchni zęba/zębów. Im ciemniejszy kolor barw, tym jakość szkliwa jest gorsza, a konsekwencje poważniejsze.
Zęby objęte zmianami mogą być nadwrażliwe na bodźce. Im większe zaawansowanie choroby, tym silniejsza będzie reakcja na ciepło, zimno oraz dotyk. W takiej sytuacji dzieci mogą unikać mycia nadwrażliwych zębów. To spowoduje zaleganie płytki nazębnej, w której żyją i namnażają się bakterie próchnicotwórcze. Produkowane przez nie kwasy bedą nadtrawiać i tak już osłabione szkliwo, co doprowadzi do szybkiego rozwoju próchnicy.
Zaburzenie dotyczy zębów stałych: jednego lub kilku pierwszych trzonowców (szóstek). Zmiany mogą pojawić się również na jednym lub kilku siekaczach. Dlatego kluczowe jest obserwowanie wyglądu wyrzynających się zębów i szybka reakcja na wszelkie nieprawidłowości w ich kolorze.
Czynniki ryzyka MIH
Co zwiększa ryzyko wystąpienia MIH?
Jak dotąd nie udało się powiązać MIH z żadną konkretną chorobą. Jednak zwraca się uwagę, że występuje częściej mi.in w przypadku:
- częstych chorób w pieszych 3 latach życia dziecka
- problemów okołoporodowych
- u wcześniaków
- u dzieci pochodzących z ciąż bliźniaczych
- w sytuacji, gdy mleczne piątki mają hipoplastyczne szkliwo (białe plamki niepróchnicowego pochodzenia na szkliwie)
MIH postępowanie
W przypadku wystąpienia MIH, konieczne jest jak najszybsze zgłoszenie się do lekarza dentysty i pozostawanie pod jego nadzorem. Możliwe wtedy będzie wdrożenie metod profilaktycznych i leczniczych na wczesnym etapie, co da lepsze rokowanie. Dziecko musi utrzymywać doskonałą higienę jamy ustnej (TU) i przestrzegać zasad dietetycznych, służących zdrowiu zębów (TU) .
Podsumowanie
Od ok. 5 roku życia dziecka można spodziewać się wyrzynania pierwszych zębów stałych. Należy pamiętać o tym, by oglądać jaki mają kolor i o tym, by jak najszybciej udać się na zabieg lakowania bruzd.
