Ząbkowanie, pomimo że jest procesem fizjologicznym, może dostarczyć rodzicom wiele stresu.
W zmniejszaniu dolegliwości towarzyszących ząbkowaniu stosuje się metody niefarmakologiczne i farmakologiczne. Na rynku istnieje wiele preparatów mających poprawić komfort dziecka. Ta mnogość świadczy o ich niedostatecznej skuteczności.
Istnieje niewiele badań oceniających skuteczność poszczególnych metod zmniejszania dolegliwości towarzyszących ząbkowaniu. Pozytywnie oceniono przytulanie, podawanie gryzaków i wykonywanie masażu dziąseł. Jeśli zaś chodzi o metody farmakologiczne, potwierdzono lepsze działanie żelu zawierającego kwas hialuronowy w stosunku do żeli zawierających środek znieczulający i chlorek cetylopirydyny.
Niezależnie od wybranych metod łagodzenia dolegliwości, należy pamiętać o codziennych zabiegach higienicznych w jamie ustnej dziecka, również u dzieci nieposiadających jeszcze zębów. Płytka bakteryjna jest bowiem główną przyczyną stanu zapalnego. Należy przy tym pamiętać, aby oczyszczanie było delikatne, bo łatwo uszkodzić cienki nabłonek pokrywający dziąsła dziecka.
Ząbkowanie-metody niefarmakologiczne
Do metod niefarmakologicznych skutecznych podczas ząbkowania zalicza się:
- Przytulanie, otoczenie dziecka troskliwą opieką.
- Delikatny masaż dziąseł. Można go wykonać czystym palcem lub silikonową szczoteczką nakładaną na palec.
- Podawanie schłodzonych, ale nie zamrożonych, gryzaków.
Ząbkowanie-metody farmakologiczne
Wszystkie środki farmakologiczne należy stosować po konsultacji z lekarzem pediatrą lub pedodontą.
Należą do nich:
- Paracetamol (działanie przeciwgorączkowe, przeciwbólowe) i ibuprofen (działanie przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, przeciwzapalne).
- Preparaty miejscowe zawierające lidokainę oraz środki przeciwbakteryjne i odkażające.
- Preparaty homeopatyczne.
Należy zachować ostrożność przy stosowaniu preparatów miejscowych, zwykle uważanych przez rodziców za bezpieczne. Preparaty miejscowe działają krótko i nie zawsze skutecznie. Stwarza to ryzyko, że rodzice będą stosować je zbyt często. Szczególnie należy uważać na lidokainę, która jest składnikiem wielu żeli. Odnotowywano poważne powikłania po jej przedawkowaniu. Amerykańska Akademia Pediatryczna nie rekomenduje stosowania żeli z lidokainą w trakcie ząbkowania.
U dzieci nie należy stosować:
- homeopatycznych leków z belladonną (ryzyko działań niepożądanych, m.in. drgawek)
- żeli z benzokainą (ryzyko działań niepożądanych, m.in. methemoglobinemii)
- preparatów zawierających salicylan choliny (ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a).
Przykładowe środki farmakologiczne łagodzące objawy wyrzynania zębów mlecznych
Dentinox N – zawiera wyciąg z rumianku i chlorowodorek lidokainy. Działa miejscowo znieczulająco i przeciwzapalnie.
Bobodent – zawiera wyciąg z rumianku, tymianku i chlorowodorek lidokainy. Działa miejscowo znieczulająco, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.
Calgel – zawiera chlorowodorek cetylopirydyny, chlorowodorek lidokainy i rumianek. Działa miejscowo znieczulająco, odkażająco i przeciwbakteryjnie.
Camilia – zawiera rumianek, szkarlatkę i rzewień. Działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwbiegunkowo.
Kin Baby – zawiera rumianek, szałwię, prowitaminę B5. Działa przeciwzapalnie.
Pansoral – zawiera rumianek i prawoślaz. Działa wspomagająco.
Dentibaby – zawiera wyciąg z korzenia kozłka lekarskiego, propolisu i rumianku. Działa wspomagająco.
Gengigel ząbkowanie – zawiera kwas hialuronowy i ksylitol. Wspomaga gojenie stanów zapalnych dziąseł, hamuje namnażanie bakterii.
A co z naszyjnikami z bursztynu?
Agencja Żywności i Leków (FDA) przestrzega przed zakładaniem dzieciom naszyjników czy bransoletek z bursztynu. Nie udowodniono w badaniach pozytywnego działania bursztynu podczas ząbkowania. Odnotowano natomiast przypadki uduszenia naszyjnikiem oraz aspiracji koralika do dróg oddechowych dziecka.
Podsumowanie
W czasie ząbkowania należy utrzymywać dobrą higienę jamy ustnej dziecka.
Dolegliwości towarzyszące ząbkowaniu można próbować zmniejszać przy pomocy metod niefarmakologicznych i farmakologicznych.
Należy przestrzegać zasad dawkowania leków i zwracać uwagę na skład preparatów do miejscowego stosowania.
